Ezequiel Garay gây được ấn tượng mạnh trên YouTube, còn Eliaquim Mangala được đánh giá là trung vệ trẻ xuất sắc bậc nhất châu Âu, nhưng không có nghĩa là họ sẽ phù hợp với bất kỳ đội bóng nào. Tại sao? Vì các HLV đều hiểu sự kết hợp đơn giản, hiệu quả ở trung tâm hàng thủ là một người thuận chân phải và một người thuận chân trái.

 

Chúng ta đã chứng kiến rất nhiều cặp trung vệ kinh điển mang những phẩm chất như thế như thế. Trong đội hình Milan vô địch Cúp C1 năm 1990 có Franco Baresi (thuận chân trái) và Alessandro Costacurta (thuận chân phải) đá cặp trung vệ. Nhà vô địch C1 năm 1993 Marseille sở hữu Marcel Desailly (chân trái) và Basile Boli (chân phải). Nhà vô địch C1 năm 1996 Ajax sở hữu Frank de Boer (chân trái) và Danny Blind (chân phải). Lịch sử không thiếu những bộ đôi vĩ đại, nhưng tại sao sự bổ sung cho nhau đó lại hiệu quả vậy?

 

Là một trung vệ, bạn sẽ phải dựa rất nhiều vào bản năng. Bạn phải di chuyển theo nhịp độ trận đấu, lùi lại khi cần thiết và dâng lên khi thấy hợp lý. Những quyết định bạn phải đưa ra được xử lý chỉ tính bằng phần trăm giây.

 

Một trung vệ chơi bên trái thường có xu hướng dùng chân trái để đối phó với các tiền vệ phải của đối phương. Trong khi đó, các tiền vệ cánh hiện đại có xu hướng bó vào trong để tìm kiếm khoảng trống và xuyên phá bằng tốc độ. Như thế họ sẽ đánh vào chân yếu hơn của trung vệ chơi bên trái, và có thể khiến anh ta phạm sai lầm.

 

 

Do tính chất bản năng trong quyết định của các trung vệ, họ phải giỏi trong những tình huống xử lý bóng bước một, để giữ bóng lại, phá bóng lên hay đơn giản là chuyền về. John Terry, cầu thủ đã chơi sai bên so với chân thuận của anh cho ĐT Anh ở World Cup 2010, đã có vài pha di chuyển không chắc chắn và gặp rắc rối liên tục. Thật đáng ngạc nhiên khi việc được bố trí lệch vị trí quen thuộc chỉ khoảng 15 mét lại có thể ảnh hưởng lớn như thế.

 

Terry đủ khả năng chơi ở cả hai bên. Tuy nhiên, những thay đổi liên tục ở ĐT Anh, với cặp trung vệ vì lý do chấn thương đã khiến các đối tác của Terry không bao giờ ổn định. Các HLV phải luân phiên sử dụng Ledley King, Jamie Carragher và Matthew Upson.

 

Nửa thập kỷ trước, các trung vệ biết chuyền bóng khéo léo là một sự xa xỉ. Còn hiện giờ, ngày càng có nhiều các tiền vệ khéo léo với thể hình tốt (cao 1,80 m trở lên) đang được chuyển vào chơi trung vệ.

 

Các trung vệ đã chuyển từ “chặt chém” sang “biết chuyền bóng thì tốt” và giờ là “trung vệ không thể không biết chuyền bóng”. Borussia Dortmund dưới thời Jurgen Klopp là một trong rất nhiều ví dụ về việc một trung vệ biết chơi bóng sẽ tạo ra sự khác biệt như thế nào. Mats Hummels là bậc thầy về những đường chuyền dài, và nếu dựa vào một trung vệ có khả năng phất những đường chuyền 30-40 m cho tiền vệ kiến tạo, bạn có thể vô hiệu hóa sức ép của đối phương lên hàng tiền vệ.

 

 

Khi các đội bắt đầu để mắt hơn tới Ilkay Guendogan mùa trước, trách nhiệm chuyền dài cho Marco Reus được trao cho Hummels. Kế hoạch đó đã phát huy hiệu quả. Kết quả là Dortmund đã có thể vượt qua những đối thủ khó nhằn như Malaga trong hành trình kỳ diệu của họ mùa trước ở Champions League.

 

Một ví dụ khác có thể dẫn ra đây là hôm thứ Ba vừa qua, khi Vincent Kompany có đường chuyền vượt tuyến chính xác từng cm cho David Silva. Bóng đã đi qua 4 cầu thủ Barca một cách dễ dàng và đặt Silva vào thế một đối một với Sergio Busquets. Tiếp theo là cơ hội bị bỏ lỡ của Alvaro Negredo. Điều đó sẽ rất khó xảy ra nếu bạn chơi ở phía không thuận trong cặp trung vệ.

 

Không phải mọi trung vệ chơi lệch vị trí đều trở thành thảm họa. Laurent Koscielny là một trung vệ thuận chân phải đá bên trái để thích nghi với Per Mertesacker, do trung vệ thuận chân trái của Arsenal là Thomas Vermaelen phải ngồi dự bị. Koscielny và Mertesacker đã chơi rất tốt mùa này.

 

Tuy nhiên, thường thì những trung vệ chơi sai vị trí sẽ cảm thấy rất không thoải mái, nếu chơi không đúng bên thuận của mình. Một ví dụ điển hình về sự cân bằng là ở Aston Villa, khi HLV Paul Lambert tập hợp chính xác 4 trung vệ bao gồm Ron Vlaar, Jores Okore (đều thuận chân phải), Ciaran Clark và Nathan Baker (đều thuận chân trái).