Ngẫm kỹ, hình như bài bản quen thuộc này đã mai một hẳn ngay tại Premiership - giải đấu sẽ khai mạc mùa bóng mới vào cuối tuần này. Gareth Bale (Tottenham), David Hoillett (QPR), Victor Moses (Wigan), Antonio Valencia (M.U) là những cầu thủ chạy cánh thực thụ hiếm hoi đang được giới hâm mộ kỳ vọng trước mùa bóng mới. Số lượng quá ít, đẳng cấp cũng quá bình thường.

Xin nhắc lại, đấy là những cầu thủ đá cánh thực thụ. Thế đâu là những cầu thủ đá cánh… không thực thụ? Số này lại nhiều hơn hẳn, đẳng cấp cũng cao hơn hẳn, thế mới lạ! Các siêu sao hàng đầu thế giới như Cristiano Ronaldo, Lionel Messi đều thuộc thể loại này. Ngoài ra còn có Nani (M.U), Andre Schuerrle (Leverkusen), Jeremy Menez (PSG)… Và, như đã nêu trên, người ta vẫn phải tính đến Robben hoặc Ribery. Gọi đây là những cầu thủ đá cánh “không thực thụ” vì họ chỉ đứng ở biên trong đội hình xuất phát, chứ không giữ vai trò của tiền vệ biên đúng nghĩa. Các ngôi sao này thường xuyên di chuyển vào giữa, trở thành tiền đạo, hoặc khi không sắm vai tiền đạo thì họ cũng thường dẫn bóng vào trong để tìm cách tung cú dứt điểm thay vì đem bóng ra biên và tạt bổng vào trong.

Nhìn vào lối chơi của các tiền vệ cánh nổi tiếng bây giờ, có thể thấy rõ họ lừa bóng nhiều nhưng lại tạt bóng rất ít. Cá biệt như Jeremy Menez của PSG và đội tuyển Pháp thì hầu như không bao giờ chơi bài tạt bóng.

Vì bóng đá bây giờ không có nhiều cầu thủ chạy cánh xuất sắc (kiểu như David Beckham trước đây), nên vai trò của tiền vệ cánh phải thay đổi cho phù hợp? Hay vì vai trò này đã thay đổi nên chúng ta không còn có dịp xem những tiền vệ cánh “kiểu mẫu”? Vế sau có vẻ hợp lý hơn. Một mặt, lối chơi tiqui-taca có ảnh hưởng lớn trong những năm gần đây, kéo theo nhiều đội mạnh muốn rập khuôn cách chơi như thế (mà Bayern Munich là một điển hình). Các đội đều phải chủ trương giữ bóng nhiều trong cách chơi này, từ đó giảm hẳn tần suất của những pha “đua tốc độ” và tạt bổng từ biên.

Mặt khác, bóng đá đỉnh cao ngày càng có nhiều mẫu tiền vệ cánh thi đấu bằng chân nghịch. Chẳng hạn Nani thuận chân phải nhưng thường đá ở cánh trái, hoặc Robben thuận chân trái nhưng thường đá ở cánh phải.

Thật ra, các ngôi sao như thế có thể chơi tốt ở cả hai biên. Nhưng điều mấu chốt là khi đá ở biên “nghịch” thì họ không thể tạt bóng căng và chính xác, trong bối cảnh đang di chuyển với tốc độ cao. Giải pháp chuyên môn cho những cầu thủ như vậy là họ thường cố vận dụng kỹ thuật cá nhân để dẫn bóng vào trong thay vì tiến đến gần sát biên ngang rồi tạt bóng. Khi một cầu thủ đá ở cánh “nghịch” lừa bóng, hậu vệ biên không dễ đối phó vì chính hậu vệ cũng phải dùng chân “nghịch” để truy cản, dễ phạm lỗi.

Một trường phái mới dành cho các tiền vệ cánh xuất hiện trong hoàn cảnh như thế. Đây cũng là một vấn đề chuyên môn đáng chờ xem trước mùa bóng mới.