1. Nổi danh nhờ 4-3-3

Trước kia, ngay khi mới tiếp quản Porto, Mourinho cùng chủ tịch Jorge da Costa đã vạch ra một kế hoạch chi tiết để nâng tầm đội bóng và rất nhanh chóng khi chỉ 2 năm sau đó, những thành công đã đến ngoài mong đợi với liên tiếp những danh hiệu cả châu Âu và quốc nội.

Một người thành công rực rỡ trong sự nghiệp như Mou chắc chắn phải có những điểm đặc biệt mà người khác không có và đó có thể đến ngay từ những buổi tập. Người ta kể rằng ông rất nhiều lần cho đội bóng tập luyện với chỉ 10 người để tập sự cho những tình huống họ phải chơi thiếu người do thẻ đỏ hay chấn thương. Chi tiết thú vị đó đã thể hiện tầm nhìn xa, sự linh hoạt trong cách làm việc của người đàn ông Bồ Đào Nha này.

Khi huấn luyện Porto, Mou thường xuyên sử dụng sơ đồ 4-3-3, nhưng có biến đổi liên tục các vị trí trên sân tùy theo một trận đấu cụ thể. Richardo Carvalho, Costinha, Deco và Derlei chính là những trụ cột không thể thiếu trong suốt triều đại của Mou tại đội bóng giàu thành tích nhất Bồ Đào Nha.

2. Mang thực dụng tới London

4-3-3 tiếp tục được Mou mang từ bán đảo Iberia tới xứ sương mù và sau đó ông đã biến Chelsea thành một cỗ máy chiến thắng với những bước đi đột phá về chiến thuật thay vì gò bó mình trong sơ đồ 4-4-2 truyền thống như cách mà hầu hết các đội bóng Anh vẫn làm.

Ông đã mang theo hai “trò cưng” Carvalho và Paulo Ferreira tới sân sân Stamford Bridge, với mục đích đảm bảo cái hồn cốt của một lối chơi đã được định hình. Điều đó cũng giống như cách mà Brendan Rodgers đã mang Joe Allen theo mình từ Swansea City tới Liverpool vậy.

Tại Chelsea, Mou đã chứng tỏ bản lĩnh của một người đàn ông cả ở trong sân và ngoài sân, cả trên băng ghế dự bị hay phòng thay đồ đồng thời kiểm soát hoàn toàn mọi vấn đề trong lòng đội bóng. Về chuyên môn, Mou đã có những giải pháp đúng đắn trên thị trường chuyển nhượng khi đưa về những nhân tố rất phù hợp với đội bóng.

Với những cầu thủ chất lượng như Drogba dũng mạnh nơi hàng công; Joe Cole và Robben gieo rắc kinh hoàng 2 bên cánh; Lampard, Makelele thủ lĩnh khu trung tuyến; Terry, Carvalho tỉnh táo và Cech vững chắc nơi hậu phương, Chelsea trở thành một cỗ máy hoàn hảo, không chi tiết lỗi. Tất cả đã giải thích tại sao The Blues luôn là một khối và hướng đến những chiến thắng và danh hiệu liên tiếp.

3. Thăng hoa cùng Super Inter

Khi được phỏng vấn trên kênh Sky Sports News, cựu trợ lý Steve Clarke (nay là HLV trưởng West Brom) đã cho biêt: “Mourinho huấn luyện và chỉ đạo ở một đẳng cấp khác biệt so với tất cả những gì tôi đã thấy, tất cả các chi tiết đều thể hiện sự phi thường”.

Điều mà Clarke đề cập đến ở trên đã đúng trong phần lớn sự nghiệp của Mou, và chiến thắng cùng với Inter Milan chính là một mốc son chói lọi, hơn lúc nào hết thể hiện sự phi thường của ông. 

Đến với Inter năm 2008 khi đội bóng này thi đấu không như kì vọng tại đấu trường Champions League, Mou đã giúp Nerazurri trở thành một tập thể rất khó đánh bại ở châu Âu. Inter khi đó mang dáng dấp, phong cách của chính ông: đầy nhiệt huyết và máu lửa. Có thể nói chính những bản hợp đồng rất thành công với Sneijder, Eto’o, Pandev, Motta, Milito đã góp phần không nhỏ vào chiến tích ăn 3 lịch sử năm 2010 của đội bóng này.

 
Trước thắng lợi đó, Mou gần như lục tung các sơ đồ để áp dụng cho Inter. Đầu tiên là 4-3-3 nhưng không thành công do “đôi cánh” Quaresma, Mancini sa sút phong độ thảm hại. Rồi đến sơ đồ 4-3-1-2 của Mancini trước đó, 4-4-2 và chỉ thành công khi áp dụng 4-2-3-1 với sự xuất sắc của nhạc trưởng Sneijder.

4. Một Real - Mourid siêu tấn công

Mou dường như chưa bao giờ đặt nặng việc đội bóng của mình có kiểm soát bóng tốt hay không mà ông luôn hướng tới sự chắc chắn, hiệu quả phù hợp với bóng đá hiện đại. Chuyển đến mái nhà mới Santiago Bernabeu, “Người đặc biệt” đã có sự cái biến đáng kể trong lối chơi của Real Madrid khi tạo nên sự hài hào giữa tấn công và phòng thủ. Sơ đồ 4-2-3-1 được vận hành linh hoạt hơn với khả năng sáng tạo của tiền vệ Mesut Ozil cùng sự bùng nổ của ngôi sao Cristiano Ronaldo.

Về nhân sự, có thể thấy Real mềm dẻo hơn Inter trước kia bởi sự xuất hiện của cặp tiền vệ ngoài phòng ngự còn có khả năng đánh vỗ mặt là Xabi Alonso và Khedira. Trong khi lối chơi đầy dũng mãnh của Drogba đã được thay thế bằng sự càn lướt, kĩ thuật và tốc độ của Ronaldo. Tuy nhiên, có một điểm chung trong suốt sự nghiệp của Mou đó là ông luôn đề cao tầm quan trọng của hàng tiền vệ, nơi có thể định đoạt số phận của trận đấu.

Mạnh Hùng (Báo bóng đá điện tử: ibongdavn.com)