Hè 1995, Andrea Silenzi chuyển từ Torino tới Nottingham với giá 1,8 triệu bảng, và trở thành cầu thủ người Italia đầu tiên trong lịch sử sang Premier League. Đó là khởi nguồn của làn sóng cầu thủ từ Serie A sang chinh chiến ở xứ sương mù. Sau Silenzi, rất nhiều ngôi sao Italia nói riêng và Serie A nói chung đồng loạt cập bến nước Anh, như Ruud Gullit (Sampdoria sang Chelsea), Dennis Bergkamp (Inter sang Arsenal), Patrick Vieira (Milan đến Arsenal), hay bộ ba Gianluca Vialli, Roberto Di Matteo, Gianfranco Zola ở Chelsea... Và hầu hết đều để lại ấn tượng mạnh mẽ. 

Nhưng đó đã là quá khứ. Từ khi Zola rời Chelsea năm 2003, Premier League bắt đầu trở thành mảnh đất chết với những người đến từ giải đấu số một Italia. Vincenzo Montella và Nicola Ventola, hai tiền đạo xuất sắc một thời của Serie A, chết chìm ở Fulham và Crystal Palace. Mario Balotelli, Alberto Aquilani, Rolando Bianchi, Fabio Borini, Emanuele Giaccherini, Marco Borriello cùng rất nhiều tên tuổi khác cũng chịu chung số phận. Cũng không chỉ người Italia, những ngôi sao từng bùng nổ dữ dội ở Serie A cũng chìm nghỉm ở xứ sương mù, mà tiêu biểu là Steven Jovetic. 

Nhưng vì sao cứ từ Italia sang là thất bại?

Lý do đầu tiên là ở sự tiến hóa của Premier League. Giải đấu này giờ nhanh hơn, mạnh hơn, cường độ hoạt động của các cầu thủ khủng khiếp hơn. Cách chơi như thế rất khó cho các cầu thủ Italia thiếu tốc độ hoặc có thói quen vẽ vời. 

Lý do tiếp theo là tính kỷ luật, đòi hỏi về chiến thuật ở Premier League cao hơn. Trước đây, các đội bóng Anh từng xây dựng lối chơi xung quanh những Zola hay Benito Carbone. Nhưng giờ thì các HLV ở Premier League đòi hỏi khắt khe hơn. Ví dụ như ở Chelsea, dù đá vai trò hộ công nhưng Jose Mourinho vẫn yêu cầu Oscar phải biết phòng ngự. Đó là điều mà những Zola, Carbone trước đây không bao giờ phải làm.

Khả năng thích nghi của các cầu thủ Serie A sang Premier League cũng rất kém. Hãy nhìn vào những David Silva hay Mesut Oezil đến từ La Liga! Silva đá trung tâm ở Valencia. Nhưng sang Man City, anh thường xuyên xuất phát từ hai cánh. Tương tự là Mesut Oezil, mùa này rất hay phải dạt cánh trái. Họ biết cách thích nghi với những đòi hỏi của HLV, điều mà các cầu thủ ở Serie A không có. Ví dụ như Jovetic khi ở Fiorentina anh đá trung phong. Tới Man City, khi được yêu cầu đá tiền đạo lùi, Jovetic không phát huy được hết khả năng.

Lý do cuối cùng liên quan đến vấn đề tuổi tác. Ví như năm xưa, Zola sang Anh khi đã 30 tuổi. Nghĩa là lúc đó, anh đã ở độ chín nhất của sự nghiệp. Nhưng bây giờ, hầu hết các cầu thủ Italia sang Premier League đều còn rất trẻ. Balotelli tới Man City khi mới 20 tuổi. Jovetic mới 23 tuổi đã đến Man City. Họ còn quá trẻ, quá non nớt để đương đầu với sức ép khủng khiếp tại Premier League.

Premier League và Serie A bây giờ có sự chênh lệch cực lớn về trình độ, chất lượng cầu thủ rồi cả tài chính. Tuy nhiên, Italia vẫn chưa bao giờ e ngại Tam sư.  Quá khứ là vậy, khi họ thắng 10, hòa 7 và thua 8 trong 25 lần chạm trán ĐT Anh. Hiện tại cũng nói thế khi Italia đã vượt qua chính đội bóng xứ sương mù trên đường vào tới trận chung kết EURO 2012. Ngay mới đây, họ cũng đánh bại Anh ở vòng bảng World Cup 2014. 

Ngay từ trước khi giải đấu ấy khởi tranh, cựu HLV Marcello Lippi của Azzurri thậm chí đã nói thẳng: “Người Anh thua hẳn chúng tôi về đẳng cấp. Italia mạnh hơn và có nhiều thứ vũ khí hơn”. Nhưng cụ thể là họ hơn đối thủ điều gì?

Nguyên nhân lớn nhất chính là bản lĩnh, thứ mà người Ý chưa bao giờ thiếu. Càng gặp đối thủ mạnh, Italia càng đáng sợ. Lịch sử cũng nhiều lần chứng minh là dù khủng hoảng đến mấy, Azzurri vẫn luôn là vật cản khó chịu với bất kỳ ông lớn nào, chưa kể đã lâu lắm rồi người ta không còn coi Tam sư là một “đội bóng lớn”.

Một nguyên nhân khác có thể kể đến là việc cầu thủ Italia được chơi bóng ở sân chơi cao nhất cấp CLB là Champions League nhiều hơn các đồng nghiệp xứ sương mù. Premier League đang là thiên đường của tất cả, trừ những người bản địa. Thống kê mới nhất cho thấy chỉ có 7% cầu thủ Anh được góp mặt ở Champions League, trong khi con số tương tự của Serie A là 10%. 

Và đêm nay, liệu người Italia có lại gieo sầu cho Tam sư ở Juventus Arena?